Rok 2015 w życiu BRITE-PL.

Najlepsze życzenia urodzinowe dla Lema!
21 listopada 2014 minął rok od startu i rozpoczęcia pracy pierwszego polskiego satelity naukowego BRITE-PL "Lem" na orbicie. W tym czasie Lem okrążył Ziemię już 5270 razy i przebył dystans ponad 230 milionów kilometrów. Regularnie prowadzi badania obserwacyjne zgodnie z programem ustalonym przez konsorcjum BRITE oraz dostarcza dane naukowe do dalszej analizy. Na fotografii obok fragment nieba z gwiazdozbiorem Oriona zarejestrowany przez teleskop satelity, na powiększonej części zdjęcia widoczna gromada Plejad.

W dniach 4-5 listopada 2014 na Stadionie Narodowym odbyło się V Forum Rozwoju Mazowsza. Organizator - Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych - zapewnił udział kilkudziesięciu wystawców - beneficjentów programów unijnych, dla których przygotowane zostały wydzielone stanowiska wystawiennicze. Na jednym z nich prezentowany został model satelity BRITE-PL oraz badania i projekty prowadzone w Centrum Badań Kosmicznych PAN m.in. w Laboratorium Satelitarnych Aplikacji Układów FPGA. Fundusze spójności Mazowsza pozwoliły na wzbogacenie infrastruktury technicznej Laboratorium Finalnych Testów Funkcjonalnych Aparatury Satelitarnej i Lotniczej, gdzie powstawały i były testowane dwa pierwsze polskie satelity naukowe Lem i Heweliusz.

21 września 2014 w ramach XVIII Festiwalu Nauki w Centrum Badań Kosmicznych PAN w czasie dnia otwartego prezentowane były polskie satelity naukowe BRITE-PL "Lem" i "Heweliusz", które już pracują na orbicie okołoziemskiej. Odwiedzający CBK mieli okazję poznać konstrukcję naszych satelitów na podstawie modelu 3D satelity oraz zobaczyć działający model polskiego wyrzutnika DRAGON, obsługującego satelitę "Heweliusz". Dzieci były uszczęśliwione mogąc skleić własny model satelity BRITE-PL.

W pierwszym tygodniu po starcie "Heweliusza" zakończono pomyślnie sprawdzanie wszystkich podsystemów satelity. Obecnie rozpoczął się etap testowania modów operacyjnych.

Dyplomaci, naukowcy i dziennikarze z Polski, Chin i innych krajów, spotkali się 20 sierpnia 2014 w Ambasadzie RP w Pekinie, by podsumować udaną misję umieszczenia polskiego satelity naukowego "Heweliusz" na orbicie okołoziemskiej przez chińską rakietę "Long March 4B". Specjalnymi gośćmi wydarzenia byli: Dyrektor Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk - prof. dr hab. Marek Banaszkiewicz i Dyrektor Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika Polskiej Akademii Nauk - prof. dr hab. Marek Sarna oraz naukowcy i konstruktorzy z obu instytutów, a także przedstawiciele producenta rakiety - China Great Wall Industry Corporation (CGWIC) oraz Chińskiej Agencji Kosmicznej.

W pierwszym dniu pracy "Heweliusza" na orbicie stacja naziemna w CAMK nawiązała z nim łączność za każdym razem, gdy był w jej zasięgu: podczas 3 przelotów w sesji porannej i 3 przelotów wieczornych. W czasie ostatniej dzisiejszej łączności został rozpoczęty test LFFT (Long Form Functional Test).
Na zdjęciu po prawej stronie zespół BRITE-PL obecny w CBK w dniu startu "Heweliusza".

Podczas pierwszego przelotu "Heweliusza" nad Polską o godz.10:02 udało się operatorom ze stacji naziemnej nawiązać kontakt z satelitą. Został odebrany pierwszy sygnał, który był bardzo silny i stabilny. Komunikacja w obie strony okazała się bardzo dobra, praktycznie bez żadnych przestojów i opóźnień. Włączony został komputer pokładowy i odebrane były pierwsze dane telemetryczne. Wszystkie główne parametry pracy satelity są w normie.

Odłączenie satelity BRITE-PL "Heweliusz" od górnego stopnia rakiety nośnej Long March-4B nastąpiło po 14 minutach od startu. Drugi polski satelita naukowy został umieszczony na prawie kołowej orbicie o wysokości 630 km nad Ziemią.

Dnia 19 sierpnia 2014 roku, planowo o godz. 3:15:00 czasu UTC czyli o 5:15:00 czasu polskiego (środkowoeuropejskiego CET) chińska rakieta Long March-4B wyniosła na orbitę okołoziemską drugiego satelitę naukowego BRITE-PL "Heweliusz". Rakieta Long March-4B została wystrzelona z kosmodromu Taiyuan Satellite Launch Center, 600 km na południowy zachód od stolicy Chin. Za start rakiety odpowiadał główny organizator chińskiego programu kosmicznego China Aerospace Science and Technology Corporation (CASC). Polski satelita BRITE-PL "Heweliusz" został wystrzelony na podstawie kontraktu zawartego przez Polskie Konsorcjum Projektu BRITE i chińską firmę China Great Wall Industry Corporation (CGWIC).

Satelita "Heweliusz" dołączył do znajdującej się na orbicie konstelacji satelitów astronomicznych BRITE, złożonej z dwóch satelitów austriackich: "TUGSAT-1" i "UniBRITE", jednego satelity kanadyjskiego "Toronto" i polskiego satelity naukowego "Lem". Na zdjęciu obok widoczne są osłony zdjęte 3 godziny przed startem z anten odbiorczych "Heweliusza".

Teleskopy satelitów konstelacji BRITE mają aperturę 30 mm i uznawane są za najmniejsze naukowe teleskopy na orbicie okołoziemskiej. "Heweliusz" różni się od pozostałych satelitów konstelacji BRITE kilkoma istotnymi szczegółami: zaprojektowanym w CBK teleskopem oraz eksperymentalnym ładunkiem technologicznym, złożonym z urządzeń, które konstruktorzy CBK zaprojektowali z myślą o przyszłych misjach kosmicznych. Są to m.in. mały wysięgnik antenowy oraz mechanizm służący do zabezpieczania i zwalniania podsystemów satelitarnych. Na "Heweliuszu" zainstalowano także osłonę przeciwpromienną ochraniającą światłoczułą matrycę teleskopu przed szkodliwym promieniowaniem kosmicznym. Osłonę zaprojektowano przy współpracy z naukowcami z Politechniki Gliwickiej, Narodowego Centrum Badan Jądrowych w Świerku oraz Instytutu Fizyki Jądrowej z Krakowa. Radioamatorzy na całym świecie będą mogli śledzić "Heweliusza" na orbicie, dzięki sygnałowi identyfikującemu nadawanemu przez satelitę na częstotliwości radioamatorskiej i przekazywanemu za pomocą dedykowanego nadajnika radiowego.

"Heweliusz" załadowany jest już na rakiecie po przetestowaniu wszystkich systemów - działają sprawnie. Testy kabla łączącego rakietę z satelitą zakończone zostały sukcesem. Satelita jest gotowy do lotu.
W niedzielę 10 sierpnia rozpocznie się montowanie głównego ładunku - satelity Gaofen - na strukturze, do której przymocowany jest "Dragon" z "Heweliuszem". Teraz już tylko czekamy na 19-tego sierpnia - czyli dzień wystrzelenia rakiety Long March 4B z polskim satelitą na pokładzie.

Heweliusz mocowany w Dragonie

Transport satelity do strefy integracji

Montaż wyrzutnika do struktury rakiety

Satelita Heweliusz na strukturze rakiety

Trzy skrzynie zawierające satelitę "Heweliusz", wyrzutnik "Dragon" oraz sprzęt potrzebny do testów dojechały już na poligon Taiyuan Launch Space Center. Na miejscu skrzynie przeszly gruntowne czyszczenie, po czym w czystym hangarze zostało zorganizowane stanowisko do testów "Heweliusza". 6 sierpnia rano odbyło się spotkanie polskich inżynierów ze stroną chińską reprezentowaną przez CGWIC (kontraktora), SAST (wykonawcę rakiety), TSLC(operatora rakiety) i opiekunów/zabezpieczycieli. Ustalono plan testów i uzgodniono, że w sobotę 9 sierpnia powinien zakończyć się montaż naszego ładunku (Heweliusza w Dragonie) na rakiecie. W czwartek udało się przejść przez znaczną część procedury LFFT sprawdzającej podsystemy satelity. W piątek przeprowadzono kilka testów kończących główną procedurę (panele słoneczne, koła zamachowe, czujnik gwiazd) oraz sprawdzenie polskiego ładunku.
Poniżej parę zdjęć z clean-roomu na poligonie Taiyuan:

Zespół TSCL

Dragon z Heweliuszem

Podczas testów LFFT

Satelita "Heweliusz" po odprawie celnej dotarł wieczorem 4 sierpnia wraz z towarzyszącym sprzętem do hotelu w Pekinie, gdzie zatrzymała się polska delegacja, która weźmie udział w testach Heweliusza i jego wyrzutnika na poligonie. Gdy sprzęt był w drodze z lotniska do hotelu chiński opiekun zapytał o ograniczenia prędkości bezpiecznej dla satelity. Dostał odpowiedź: pierwsza prędkość kosmiczna (ok. 7.9 km/s). Chyba Chińczycy wzięli to dosłownie, bo pudła dotarły bez wszystkich plomb, w jednym wypadku czujnik wstrząsowy był wyrwany. Ale pudła nie były otwierane w drodze i satelita ma czujniki wstrząsu nienaruszone.
Gospodarze starają sią wykazać gościnnością i troską. Zaopatrzyli polską delegację w miejscowe telefony, ktore udało się uruchomić mimo instrukcji tylko po chińsku.

W CBK zostały już zakończone wszystkie testy "Heweliusza" i jego wyrzutnika "Dragona". Obecnie oba instrumenty są pakowane i 3 sierpnia wyruszą w podróż z Warszawy na chiński poligon Taiyuan. Start polskiego satelity zaplanowany jest z tego poligonu na 19 sierpnia.

19 czerwca rakieta "Dniepr" wyniosła z rosyjskiej bazy Jasny dwa kanadyjskie satelity konstelacji BRITE: "Toronto" i "Montreal". W chwili obecnej na orbicie znajduje się już pięć satelitów BRITE: dwa austriackie (od marca 2013), dwa kanadyjskie i jeden polski "Lem" (od listopada 2013).

Drugi satelita polski "Heweliusz" poddawany jest ostatnim testom w "clean-roomie" w CBK. Wkrótce zostanie spakowany i wyruszy do Chin na poligon Taiyuan, skąd będzie wyniesiony w przestrzeń kosmiczną na rakiecie Long March 4B. Strona chińska poinformowała, że start satelity nastąpi nie wcześniej niż w połowie sierpnia br.

11 czerwca 2014 r. w pierwszym dniu posiedzenia 57 sesji Komitetu ds. Pokojowego Wykorzystania Przestrzeni Kosmicznej (COPUOS) na stałej wystawie poświęconej przestrzeni kosmicznej w siedzibie Organizacji Narodów Zjednoczonych w Wiedniu odsłonięto obraz Jana Matejki przedstawiający rozmowę Mikołaja Kopernika z Bogiem oraz model polskiego satelity BRITE-PL.
Komitet ds. Pokojowego Wykorzystania Przestrzeni Kosmicznej (COPUOS) został ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ. Głównym celem komitetu jest przegląd i ustanawianie współpracy międzynarodowej w dziedzinie pokojowego wykorzystania przestrzeni kosmicznej, opracowywanie programów strategicznych w tej dziedzinie, promowanie badań i rozpowszechnianie informacji o technologiach kosmicznych, jak również badanie i rozwiązywanie problemów prawnych związanych z eksploracją kosmosu.

30 maja w Centrum Badań Kosmicznych PAN gościliśmy podopiecznych AKADEMII PRZYSZŁOŚCI z Białegostoku i Lublina. Młodzi goście wysłuchali wykładu o satelitach BRITE-PL i brali udział w ostatnich przygotowaniach do wyniesienia na orbitę satelity "Heweliusz". Wydarzenie zostało zorganizowane przez CBK i AKADEMIĘ PRZYSZŁOŚCI z okazji Dnia Dziecka 2014.
Co roku AKADEMIA świętuje Dzień Dziecka organizując dla swych podopiecznych uroczystość "Fotel Prezesa". W największych miastach w Polsce uczniowie AKADEMII mają okazję zasiąść w fotelach szefów, dyrektorów i prezesów firm, instytucji czy redakcji. Teraz również CBK dołączyło do grona firm i instytucji, które pomagały zorganizować akcję "Fotel Prezesa". W programie wizyty w Centrum były odwiedziny w gabinecie dyrektora d/s rozwoju technologii, wizyta w laboratoriach gdzie są testowane i integrowane moduły budowanych w CBK satelitów oraz instrumentów naukowych. Mali goście zobaczyli też stację naziemną w CAMK wykorzystywaną do komunikacji z satelitą "Lem", który od ponad pół roku pracuje na orbicie Ziemi. Na koniec wizyty w Centrum dzieci zbudowały swoje własne modele satelitów, które na pewno pozostaną pamiątką z tego dnia.

Na sali wykładowej

W laboratorium

W stacji naziemnej

Budowa satelitów

17 maja satelita BRITE-PL został zaprezentowany w Brukseli na wystawie polskich regionów. Wystawa miała miejsce na Esplanadzie Solidarności przy Parlamencie Europejskim. Majowe przedsięwzięcie było jednym z wydarzeń z okazji obchodów dziesiątej rocznicy członkostwa Polski w Unii Europejskiej.
Polskie regiony prezentowały interaktywne ekspozycje w ramach jednego z czterech obszarów tematycznych: turystyka, innowacyjność, przemysły kreatywne/kultura i design. Nasz satelita był obecny na stoisku przygotowanym przez region Mazowsze - serce Polski. Reprezentował on dziedzinę technologicznych nowości i cieszył się dużym zainteresowaniem zwiedzających.
Oba satelity BRITE-PL, zarówno "Lem", jak i "Heweliusz" były testowane m.in. w Laboratorium Finalnych Testów Funkcjonalnych Aparatury Satelitarnej i Lotniczej. Laboratorium to powstało dzięki dofinansowaniu, które CBK otrzymało ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007 - 2013, Priorytet I - "Tworzenie warunków dla rozwoju potencjału innowacyjnego i przedsiębiorczości na Mazowszu", Działanie 1.1 Wzmocnienie sektora badawczo-rozwojowego.

Delegaci firm z regionu Mazowsze

Stoisko Mazowsza na wystawie w Brukseli

Modele satelity BRITE-PL na wystawie

Prezentacja satelity zwiedzającym

Już ponad dwa tysiące okrążeń "Lema" wokół Ziemi!
4 kwietnia w CAMK miało miejsce spotkanie naukowe na temat obserwacji BRITE-PL. W pierwszej części spotkania przedstawione zostały bieżące informacje o kończących się testach "Lema" w ramach tzw. fazy "commissioning", natomiast druga część dotyczyła planowanej pracy satelitów na orbicie, m.in. selekcji pól do dalszych obserwacji BRITE-Constellation, a także perspektyw naziemnych obserwacji towarzyszących temu projektowi.

29 stycznia 2014 "Lem" okrążył Ziemię po raz tysięczny!
Do tego czasu wszystkie podsystemy satelity zostały już sprawdzone i od początku lutego rozpoczęły się testy trybów operacyjnych.

Rok 2013 w życiu BRITE-PL.